صیغه نوعی ازدواج در مذهب تشیع است که در آن زن و مرد برای مدت و زمانی خاص و با مهریه مشخص که خود تعیین میکنند به عقد هم در می‌آیند یا در اصطلاح بر هم محرم می‌شوند . صیغه محرمیت چه در دائم و چه در موقت فقط یک خط کوتاه است و فاصله بین حرام و حلال همین یک خط باریک است . به عنوان مثال در ازدواج موقت مرد می تواند از طرف زن وکیل شود و خودش صیغه عقد را بخواند برای این کار ابتدا باید مدت و میزان مهریه را تعیین کرد که توافقی است ولی حتما باید مدت و مبلغ مشخص باشد و بدون تعیین مدت و میزان مهریه صیغه باطل است بعنوان مثال یک ماه زمان عقد و پنجاه هزار تومان میزان مهریه که عدد و مدت توافقی است.
پس از تعیین این دو مورد ، مرد میتواند از زن بپرسد که آیا وکیل است صیغه عقد را بخواند و اگر زن قبول کرد مرد ابتدا از طرف زن و سپس از طرف خودش این را با تلفظ کاملا صحیح عربی بخواند :
ابتدا مرد که وکیل شده است به وکالت و از طرف زن با رعایت تلفظ صحیح عربی می گوید : ( مَتّعتُ مُوَکِّلَتی لِنَفسی فِی المُدَّةِ المَعلومَة عَلیَ المَهر المَعلوم ) و بعد از طرف خودش بگوید : ( قَبلتُ ) دقت داشته باشید روی حرف قاف فتحه ، زیر ب کسره و روی حرف ت ضمه وجود دارد.
و با گفتن همین خط کوتاه به هم محرم می شوند و مابقی چیزهائی که در عقد گفته می شود لازم نیست و فقط جنبه تشریفاتی دارد.
صیغه در اسلام جایز است و دارای شرایطی خاصی است که برخی از آنها شبیه به ازدواج دائم است و برخی آسان تر است و برای کسانی که امکان ازدواج دائم ندارند بهترین راه حل ممکن است . برخی از علما صیغه دختر باکره بدون اذن پدر را جایز می دانند و عده ایی اجازه پدر را لازم می دانند البته با ذکر احتیاط واجب.
صیغه تا زمان خلیفه دوم مسلمین عمر بن الخطاب (رضی ا..)به صورت گسترده ایی در بلاد اسلامی رواج داشت اما با فتوای عمربن خطاب ممنوع شد و هم اکنون سنی ها ازدواج موقت ندارند ولی چیزی شبیه به آن به عنوان میسار دارند که با صیغه شیعیان تفاوت هائی دارد . حضرت علی می فرمایند اگر عمر ازدواج موقت را منع نمی کرد در اسلام کسی به فحشا و گناه نمی افتاد مگر انسان های بدبخت.
زنی که صیغه می شود باید حتما عده نگه دارد . عده متعه بنابر احتیاط واجب دو دوره حیض کامل است و ، عده یعنى مدتى که زن پس از جدائی از شوهر باید از ازدواج مجدد با شخص دیگری دورى کند و احکام عده را مراعات نماید و این یکی از تفاوت های فحشاگری و ازدواج موقت است و این در حالیست که برخی فکر می کنند در ازدواج موقت زن می توانند در 24 ساعت 24 بار صیغه شود که نشان از نادانی و ناآگاهی این افراد دارد.
چندی پیش مصطفی پورمحمدی وزیر کشور ایران در همایش حجاب در قم اعلام کرده بود که باید صیغه درکشور با جدیت گسترش یابد. او گفته بود باید فکری به حال پسران ۱۵ ساله کرد و راه حلش این بود که روحانیان و مسئولان حوزه، کاری بکنند. اما طبق معمول افرادی هستند که با آن مخالفت کنند و بیشتر مخالفان ، زنان شوهردار و نمایندگان زن مجلس هستند . در واقع مثل همیشه که سیر از گرسنه خبر ندارد و سوار از حال پیاده و هر کسی که خرش از پل گذشت مدعی می شود و البته باید از آنهائی که مخالفت میکنند پرسید جواب دخترانی که به خاطر فشار غریزه مردی مورد تجاوز قرار گرفته اند و پسرانی که به خاطر تجاوز به عنف اعدام شده اند به عهده کیست و آیا شیطان، جنودی بهتر از اینگونه مخالفان دارد ؟
آیت الله العظمی سیستانی در سایت رسمی خود به پاسخ پرسش های مقلدین در مورد احکام ازدواج موقت پرداخته اند. متن استفتائات و فتاوی این فقیه عالی قدر در زیر ارائه می شود:
حدود صیغه محرمیت تا چه اندازه می باشد ؟
صیغه محرمیت همان عقد موقت است که زن در روابط مثل زوجه است .
آیا دختر و پسر که با هم ارتباط دارند خودشان می توانند صیغه محرمیت بخوانند ؟
با اجازه پدر یا جدّ پدری اشکال ندارد .
آیا می توان دختری را که بدلیل خطا بکارت خود را از دست داده بدون اذن پدر صیغه کرد ؟
اذن لازم است.
در ازدواج موقت با زنان اهل کتاب حکم صیغه باید خوانده شود چون آنها که این حکم را نمی دانند ؟ و آیا ازدواج موقت با فواحش در صورت عدم دخول جایز است ؟
1 ـ خواندن صیغه و لو به زبان غیر عربی به هر حال لازم است و به طرف مقابل باید معنای ازدواج موقت تفهیم بشود .
2 ـ اگر از زنانی باشد که مشهور به زنا است به احتیاط واجب قبل از توبه با او ازدواج نکند حتی اگر قصدش عدم دخول باشد .
آیا میشود صیغه عقد را به زبان فارسی بیان کرد؟ وفقط به عنوان مثال گفت : من تورا به مدت 1 ساعت میخواهم به مبلغ فلان مقدار؟
اگر عربی بلد نباشید اشکال ندارد و در این صورت زن به مرد می گوید : تورا به ازدواج خود در آوردم برای یک ساعت (مثلا ً) به فلان مبلغ و سپس مرد می گوید : قبول کردم.
1 ـ برای فردی که در یک کشور غربی زندگی می کند آیا متعه یک زن غیر مسلمان حلال است ؟
چنانچه وی تمایل به اسلام پیدا کرد :
2 ـ چه نکاتی را در عمل به ازدواج موقت باید رعایت نمود تا به گناه آلوده نشود ودر عین حال نیاز شرعی خود را نیز بر آورده ساخت ؟
۱ ـ اگر همسر دائمی مسلمان نداشته باشد با زن مسیحی ویهودی جایز است .
2 ـ پس از تشخیص جواز ازدواج با مورد خاص وتعیین مهر ومدت با دقت می تواند به زن بگوید با تو ازدواج موقت می کنم به این مقدار مهر و تا این مدت زمان و او بگوید پذیرفتم و اگر به زبان عربی نمی تواند به غیر عربی بگویند اشکالی ندارد .
اگر دختر و پسر ندانند که اجازه ی پدر دختر برای عقد موقت لازم است و بعد از جاری شدن عقد متوجه آن موضوع بشوند عقد آنها چه حکمی دارد ؟
عقد باطل است .
ایا در ازدواج موقت با زن اهل کتاب عده نگه داشتن لازم است؟
بله لازم است.
آیا ازدواج موقت به زبان فارسى نیز قبول است یا نه؟
خیر باید سعى کند به عربى خوانده شود و اگر نتوانست کلمه (قبلت) را به عربى بگوید.
آیا صحیح است که اگر دختری بالغ باشد از نظر فکری وسنی ، می تواند بدون اطلاع پدر صیغه پسری شود که بعد ها قصد ازدواج دارند؟
صحّت ندارد و اذن پدر لازم است حتی اگر مستقل در شؤون زندگی باشد بنابر احتیاط واجب در این صورت.
آیا زن و مرد می توانند دو بار صیغه عقد دائم را جاری سازند؟ یک بار خودشان و بعد از مدتی با ثبت و موازین قانونی؟
اشکال ندارد، عقد دومی صوری و ظاهری است.
ازدواج با زنان اهل کتاب چه حکمی دارد؟
عقد دائم به احتیاط واجب جایز نیست و عقد موقت اشکال ندارد.
من دختری 23 سال هستم که که مدت 6سال است خواستگاری دارم که 24 سال دارد و هر دو نسبت به هم دارای عشق پاکی هستیم و فقط به ازدواج فکر می کنیم اما چون در حال حاضر سرباز است و نمی توان تا 6 ماه آتی به صورت رسمی مطرح کرد آیا میتوان بدون آگاهی پدر صیغه محرمیت بخوانیم اما شرط شود که باکره بمانم در ضمن مادرم در جریان میباشد راهنماییم کنید?
بدون رضایت پدر حرام است جایز نیست ، و چیزی به نام صیغه محرمیت نداریم .
اگر دختر و پسر ندانند که اجازه ی پدر دختر برای عقد موقت لازم است و بعد از جاری شدن عقد متوجه آن موضوع بشوند عقد آنها چه حکمی دارد ؟
عقد با طل است .
آیا زنی را که زنا کرده است را می توان به عقد غیر دائم خود در اورده یا باید ان زن عده نگه دارد ؟ آیا زنی که به مدت یک یا دو ساعت به عقد غیر دائم دراید عده دارد یاخیر؟
1-عده لازم نیست ولی اگر زن از زنهای مشهور به زنا است به احتیاط واجب وی را عقد نکند مگر بعد از توبه کردن.
2-اگر این عمل بعد از عقد شرعی بوده عده دارد .
3-اگر با وی نزدیکی بشود عده دارد .
آیا من می توانم وقتی که به شهر یا کشور دیگری برای مدت یک هفته میروم در آنجا خانمی را برای مدت 1 ساعت صیغه کنم ؟حتی اگر به شهر ها یا کشورهای زیارتی بروم؟
اشکال ندارد ولی اگر شما همسر مسلمان دارید نمی توانید زنی را که از اهل کتاب است مثلا مسیحی صیغه کنید و اگر همسر شما هم به آن راضی باشد به احتیاط واجب نباید این کار را بکنید.
با چه شرایطی می توان زن غیر مسلمان را صیغه کرد ؟
در صورتی که مرد زن مسلمان نداشته باشد و بقیه شرایط که در عقد موقت با زن مسلمان معتبر است در عقد با وی هم لازم است .
آیا صیغه دختر باکره بدون اذن پدر با شرط عدم و دخول ضمن عقد جایز است یا خیر ؟
جائز نیست حتی اگر دختر مستقل در شوون زندگی باشد بنابر احتیاط واجب در این صورت .
در چه صورت و شرایطی اذن والد نیاز نیست در ازدواج موقت ؟
دختره باکره اگر در شؤون زندگی مستقل نباشد اذن لازم است و اگر مستقل باشد هم بنابر احتیاط واجب لازم است .
برای شخصی که مقدمات ازدواج به هیچ وجه برایش فراهم نیست و پیدا کردن زن عفیفه برای متعه ازدواج موقت کردن هم مقدورنیست آیا متعه با زنی که مشهور به فساد است جایز است؟
ازدواج با زن مشهور به زنا به احتیاط واجب جایز نیست و می توانید در این مساله به اعلم بعد رجوع کنید .
آیا خواندن صیغه توسط مرد و زن کافی است یا بایستی شخص دیگری صیغه را جاری کند ؟ خواندن صیغه چگونه است؟
خود زن و مرد بخوانند کافی است و اگر عربی بلد نیستند می توانند به زبان دیگر بخوانند بعد از تعیین مدت و مبلغ مهر به طور دقیق زن می گوید :زوجتک نفسی فی المده المعلومه علی المهر المعلوم سپس مرد میگوید :قبلت .
ضمن سلام نظر حضرت عالی در مورد عده زنان فاحشه را بفرمائید آیا ازدواج موقت با آنها مشکل دارد ؟
ازدواج با آنان بنا بر احتیاط واجب جایز نیست ولی زنا عده ندارد .
بازنی که در ازدواج موقت دیگری بوده ازدواج کرده و دخول صورت گرفته بدون آنکه از همسر داشتن او خبر داشته باشم آیا بعداْ می توانم با او ازدواج کنم؟
بنابر احتیاط واجب بر شما حرام ابدی شده است.
آیا می توان با دختری که قبلا به طور رسمی ازدواج نکرده و در جایی ثبت نشده و اینکه آن دختر باکره نباشد ازدواج موقت کرد ؟
اگر ازدواج سابق شرعی بوده برای عقد دوم اذن پدر لازم نیست .
من با دختری دوستم می توانم فقط برای گفتن و خندیدن او را عقد کنم یعنی نه برای قصد جنسی فقط برای اینکه بتوانم با او راحت بگویم و بخندم .
با اذن پدر یا جدّ پدری اشکال ندارد .
چه نکاتی را در عمل به ازدواج موقت باید رعایت نمود تا به گناه آلوده نشود و در عین حال نیاز شرعی خود را نیز بر آورده ساخت ؟
پس از تشخیص جواز ازدواج با مورد خاص و تعیین مهر و مدت با دقت می تواند به زن بگوید با تو ازدواج موقت می کنم به این مقدار مهر و تا این مدت زمان و او بگوید پذیرفتم و اگر به زبان عربی نمی تواند به غیر عربی بگویند اشکالی ندارد .
برای فردی که در یک کشور غربی زندگی می کند آیا متعه یک زن غیر مسلمان حلال است ؟
اگر همسر دائمی مسلمان نداشته باشد متعه با زن مسیحی و یهودی جایز است .
بنده در کشور ژاپن زندگی میکنم که اکثر مردم آن یا بودائی هستند یا دینی ندارند. من برای اینکه به گناه نیفتم نیاز شدید به ازدواج موقت دارم. لذا با عرض معذرت به سوالات زیر پاسخ دهید:
۱ - آیا لازم است که قبل از ازدواج در مورد دینشان سوال شود؟
۲ - آیا لازم است که سوال شود و جواب دادند که دینی انتخاب نکرده ام چه باید کرد؟
۳ - اگر گفتند بودائی هستم چه حکمی دارد؟
۴ - آیا در صورت منفی بودن سوالات فوق میتوان آنها را بعنوان کنیز برای مدت مشخصی خرید؟ (خود آنها راغب هستند).
۱ - اگر مسیحی یا یهودی بودن وی ثابت نشود - و لو به اعتراف خود - ازدواج موقت با وی جایز نیست.
۲ - جایز نیست مگر اینکه عرفاٌ مسیحی یا یهودی باشد.
۳ - جایز نیست.
۴ - جایز نیست.
آیا کسى مى تواند با خواهر زن خود به صورت موقت یا دائم ازدواج کند ؟
بعد از طلاق همسر خود و گذشت عدّه وى مى تواند با خواهر او ازدواج دائم یا موقت بکند و قبل از آن جایز نیست و عقد باطل است .
اگر زن و مرد بخواهند متعه کنند و در متعه شرط نمایند که هر نوع تلذذ از همدیگر را داشته باشند به استثناء دخول آیا در این نوع متعه اذن پدر لازم است ؟
لازم است اگر بکر باشد .
آیا متعه با کسى که نمى خواهیم با او نزدیکى کنیم و فقط براى ایجاد محرمیت متعه مى کنیم به اجازه ولى نیاز دارد ؟
اگر بکر باشد اجازه ولی دراین صورت هم لازم است .
در چه صورتى اجازه پدر براى زن در صیغه عقد موقت لازم است ؟
در هر عقدى اجازه پدریا جد پدری در ازدواج زنى که ازدواج نکرده لازم است و این حکم در صورتى که زن در شئون زندگى مستقل باشد مبنى بر احتیاط است .
آیا اگر زن بگوید که شوهر ندارد کفایت مى کند یا باید تحقیق کرد ؟
کفایت مى کند .
آیا زن و مرد خودشان مى توانند صیغه عقد موقت را جارى کنند ؟
مى توانند .
آیا براى صیغه عقد موقت شاهد لازم است؟
لازم نیست .
آیا صیغه عقد موقت را مى توان به فارسى خواند ؟
اگر بتوانند به احتیاط واجب باید عربى بخوانند و اگر نتوانند به زبانهاى دیگر اشکال ندارد مثلاً پس از تعیین دقیق مهر و زن به مرد بگوید خود را به ازدواج تو درمدت یادشده معلوم به مهر یه یاد شده معلوم در میآورم ومرد بگوید قبول کردم .
آیا در صیغه عقد موقت رضایت ظاهرى طرفین بدون جارى کردن صیغه کافى است ؟ یا باید صیغه عقد موقت خوانده شود ؟
باید صیغه عقد موقت خوانده شود .
لطفاً مفهوم عده متعه را بیان فرمایید.
عده متعه بنابر احتیاط واجب دو حیض کامل است و اگر مقصود معناى عدّه و متعه است ، عده یعنى مدتى که زن پس از مفارقت شوهر یا آمیزش شبهه باید از ازدواج دورى کند و احکام عده را مراعات نماید . و متعه یعنى ازدواج موقت .
در مذهب مسیحیت طلاق را به رسمیت نمى شناسند. ازدواج موقت با زن مسیحى که قانوناً مطلقه است چه حکمى دارد ؟
اگر در عرف آنها به عنوان مطلقه شناخته شود جایز است .
آیا با خواهر زن می توان صیغه موقت خواند ؟
جایز نیست تا وقتی که خواهر او همسریا درعدهٌ شما است .
ازدواج دائم یا موقت با اهل کتاب (مسیحى، یهودى)چگونه است؟
ازدواج دائم مرد مسلمان با اهل کتاب بنابر احتیاط واجب جایز نیست ولى ازدواج موقت جایز است مشروط بر اینکه همسر مسلمان نداشته باشد و گرنه بدون رضایت او صحیح نیست بلکه با رضایت هم بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
اگر دخترى پدر وجدّ پدرى اش فوت کرده باشند آیا مى توان آن دختر را صیغه کرد (در صورت رضایت خود دختر) یا نه ؟
اگر دختر داراى رُشد فکرى باشد یعنى مصلحت خود را تشخیص مى دهد مانعى ندارد .
اگر ضمن عقد منقطع، شرط نفقه شده باشد آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحت تاییدیّه نفقه از ناحیه زوج وتحقق تخلف شرط آیا زوجه مى تواند تقاضاى انحلال نکاح را بنماید؟
شرط صحیح است وبر زوج واجب است بپردازد واگر نپرداخت زوجه مى تواند با مراجعه به حاکم شرع بلکه به محاکم عرفى او را ملزَم به پرداخت کند ولى نمى تواند عقد را فسخ کند.
اگر دختر و پسرى بخواهند با هم ازدواج کنند ولى براى شناخت و آشنایی بخواهند قبل از ازدواج دائم ازدواج موقتى داشته باشند ولى پدر دختر اجازه ندهد آیا دختر و پسر مى توانند بدون اذن پدر دختر به عقد موقت یکدیگر در ایند ؟
جایز نیست و عقد باطل است .
ازدواج موقت و یا دائم مرد و یا زن مسلمان شیعه با زن و یا مرد زرتشتى چه حکمى دارد ?
ازدواج زن مسلمان با مرد زرتشتى جایز نیست و همچنین ازدواج مرد مسلمان با زن زرتشتى بنا بر احتیاط واجب جایز نیست .
آیا مى شود با زن فاحشه ازدواج موقت کرد؟
مانعى ندارد ولى بنابر احتیاط واجب بعد از توبه اش باشد وتوبه اش به این معلوم میشود که او را به زنا دعوت کنی اگر قبول نکرد توبه کرده است.
لطفاً متن خطبه ازدواج موقت را بفرمایید. (بنده را وکیل کرده اند).
اگر وکیل شده اید که زن را برای خود عقد موقت کنید کافى است با تعیین مهر و مدت به وکالت از زن بگوئید (انکحت موکلتى نفسى فى المدة المعلومة على الصداق المعلوم) سپس از طرف خود بگویید (قبلت النکاح لنفسى فى المدة المعلومة على الصداق المعلوم) البته در هر دو طرف باید با قصد انشاء عقد موقت و قبول آن باشد.
واگر وکیل ازطرفین هستید بگوئید (انکحت موکلتی موکلی فی المدة المعلومة علی الصداق المعلوم ) سپس بگوئید (قبلت النکاح لموکلی کذلک).
آیا مى شود با رضایت دختر ازدواج موقت کرد؟
اذن ولى دختر (پدر یا جد پدرى) لازم است و اگر دختر در شؤون زندگى خود مستقل است اذن ولى او ـ بنابر احتیاط واجب ـ لازم است.
آیا با زنان غیر اهل کتاب بدون هرگونه متعه نزدیکى کرد؟
جایز نیست.
اگر با زنى که شوهر ندارد نزدیکى کند و با این نیت که صیغه بخواند و اگر فراموش کند در صورتى که هر دو راضى باشند آیا حکم زنا دارد؟ و اگر دارد راه بخشش آن چیست؟
اگرخواندن صیغه را فراموش کند وطى به شبهه است و اگر نه زنا است و باید توبه کند.
خانمى را به عقد موقت خود درآورده ام قبل از عقد پرسیدم در عقد یا عده کسى نیست با صراحت تمام جواب منفى داد. الان شک دارم که شاید با کسى رابطه داشته است که از زمان و کیفیت آن اطلاعى ندارم اما به گمان غالب اگر رابطه اى داشته بدون عقد بوده است آیا عقد من درست است؟
عقد صحیح است.
بدلیل مسافرتهاى خارجى متعدد اضطراب از به گناه افتادن دارم آیا مى توانم بدون اذن همسرم در مسافرتها ازدواج موقت با اهل کتاب بکنم ؟
جایز نیست مگر آنکه مسلمان شود .
بنده به علت شغل 3 ماه بدون همسرم باید در کشور ژاپن زندگى کنم . جنابعالى صیغه زن غیر اهل کتاب را جایز ندانسته اید و صیغه اهل کتاب را با رضایت همسر دائمى جایز دانسته اید آیا در شرایط اضطرار صیغه زن کافر بدون رضایت همسر جایز است یا خیر ؟
ایشان در عقد موقت با اهل کتاب براى مردانى که با رضایت همسر مسلمان خود قصد ازدواج موقت دارند احتیاط واجب مى کنند شما مى توانید در این مساله به غیر (با مراعات الاعلم فالاعلم) مراجعه کنید .
مى توان زن شوهردار را صیغه کرد ؟
جایز نیست و از گناهان بزرگ است وحرمت ابدی می آورد.
آیا متعه کردن دختر بالاى 22 سال و مستقل به شرط عدم زوال بکارت جایز است ؟
جایز است و بنا برا احتیاط واجب اذن پدر با جد پدرى لازم است .
آیا مى شود با یک دختر ازدواج موقت کرد و اگر با یک دختر در مکان خلوت باشیم و احتمال گناه برود آیا مى شود بدون اجازه والد دختر او را صیغه کرد ؟
اذن پدر حتى در فرض سوال لازم است .
آیا براى ازدواج موقت در صورتی که هر دو طرف بالغ باشند لزومى دارد کسى شاهد باشد یا حضور دو طرف کافى است ؟
در عقد موقت و دائم حضور شاهد لازم نیست ولی درازدواج با دختری که شوهر نکرده اذن ولی شرط است .
آیا دخترى که سن آن 31 سال است و از نظر مالى مستقل است را به شرط عدم دخول میتوان صیغه کرد بدون اجازه پدر ؟
بنا بر احتیاط واجب جایز نیست .
من یک ایرانى هستم که در خارج از کشور زندگى مى کنم آیا مى شود با زنى با مشخصاتى مانند زنى مسیحى که حدود یک سال از شوهرش جدا شده ولى از نظر قانون آن کشور هنوز منتظر طلاق مى باشد ولى از نظر مذهبى خودشان جدا شده اند مى شود ازدواج متعه کرد ؟
اگر از نظر شرع آنها و عرف مطلقه مى باشد مانعى ندارد به شرطی که شما همسر مسلمان نداشته باشید .
خواندن صیغه عقد در ازدواج موقت با زنان یهود و یا مسیحى در صورتى که دسترسى به زبان انگلیسى و یا زبان هاى دیگر جایز است یا خیر ؟
مانعى ندارد بلکه درصورت امکان باید صیغه بعربی خوانده شود واز زن وکالت گرفته شود واگر ممکن نشد به زبان دیگر صیغه را بخوانند.
من دخترى را به عقد موقت خود در اورده ام آیا بدون دخول با مادرش محرم هستم یا خیر ؟
بلى محرم هستید و نظر ایشان هم همین است .
ازدواج موقت با زن بودائى چه حکمى دارد ؟
جایز نیست .
ازدواج متعه یعنى چه ؟
یعنى ازدواج موقت که مانند ازدواج دائم است از نظر احکام به استثناء بعضى از آنها .
اگر دختر و پسرى بخواهند با هم ازدواج کنند ولى براى شناخت و آشنایی بخواهند قبل از ازدواج دائم ازدواج موقتى داشته باشند ولى پدر دختر به دلیل فرهنگ غلط جامعه اجازه ندهد آیا دختر و پسر مى توانند بدون اذن پدر دختر به عقد موقت یکدیگر در آیند ؟
جایز نیست و عقد باطل است .
در شرح کتاب شریف (من لا یحضره الفقیه) در ذیل ازدواج موقت مسأله اى را بدینگونه طرح گشته است که اگر ازدواج موقت انجام گیرد با دخترى باکره و قید شود که تلذذ جسمى و دخول صورت نپذیرد و صرفاً به صحبت و گفتگو بسنده شود دیگر نیازى به اذن پدر نیست. نظر حضرتعالى در این مورد چیست؟
حضرت آیت الله اذن پدر را شرط مى داند مطلقاً.
آیا مرد مى تواند در مسافرت بدون اجازه زن دایم خود زنى را صیغه نماید؟
مى تواند زن مسلمان را متعه نماید.
آیا در صیغه اجازه همسر لازم است؟
خیر.
آیا تفاوتى بین صیغه و ازدواج موقت است؟
خیر.
1 ـ در ازدواج موقت مى توان لفظ صیغه را فارسى خواند و به چه صورت خوانده مى شود؟
2 ـ آیا دختر را مى شود صیغه موقت کرد.
1 ـ در صورت عدم تمکن از عربى خواندن ، فارسى خواندن ایرادى ندارد.
2 ـ ازدواج موقت با دختر باید با اجازه پدر یا جد پدرى باشد هرچند اگر دختر در شؤون زندگى خود مستقل باشد (بنابر احتیاط در این صورت).
آیا احکام رجوع عقد دائم و موقت یکى است؟ مثلا : اگر مدتى از زمان متعه باقى باشد ومرد بدلایلى زمان باقى مانده را ببخشد آیا مى تواند مجددا رجوع نماید و نیت رجوع کافى است یا اینکه باید دو باره صیغه عقد جارى شود؟
رجوع در متعه مورد ندارد و باید عقد جدید خوانده شود.
آیا متعه با زنى که دین ندارد جایز است ؟ متعه با زنى که کافر است چه حکمى دارد ؟
با کافر غیر کتابى جایز نیست وهمچنین با زردشتى بنابر احتیاط واجب ومُتعه کردن با زن یهودى و مسیحى جایز است به شرط آنکه همسر مسلمان نداشته باشد .
در ازدواج موقت بعد از بذل مدت یا انقضاى مدت براى نکاح با خواهر چنین زنى آیا لازم است عده به پایان برسد یا نیازى به پایان رساندن عده نیست ؟
بنابر احتیاط واجب باید عده منقضى شود.
اگر بانوان از راههاى جلوگیرى از قبیل ( قرص، آمپول، کاندوم و ...) استفاده کنند به طورى که مسلماً حامله نشوند آیا لازم است در ازدواج موقت عده نگه دارند؟
برفرض تحقق دخول بلى عده لازم است حتی اگر از حامله شدن جلوگیری کنند.
دکتر فریده عباس پور روانشناس و استاد دانشگاه :
صیغهاکثر مردهایی که به دنبال ازدواج با همسر دوم می روند آدم های تنوع طلبی بوده اند و هیچ انگیزه ای جز انگیزه های جنسی نداشته اند.
اسلام آمده است تا تعداد زوجات را محدود کند ،اگر بحث تعدد زوجات است باید بررسی کرد که در چه شرایطی اسلام در این مورد اجازه می دهد.
این مقوله را باید در مورد جامعه خودمان بررسی کنیم قبل از ظهور اسلام، مردان عرب ازدواج های بی حد و حصر بسیار داشتند تا جایی که برای خود حرمسرا می ساختند. اسلام آن تعداد زیاد را محدود کرده است آن هم با شرط عدالت. ما باید در مورد جامعه خودمان بحث کنیم و این مقوله را در مورد جامعه خودمان بررسی کنیم.
باید ببینیم می خواهیم چه مشکلی را حل کنیم. آیا ازدواج جوان ها مشکل ماست یا ازدواج دوم و سوم مردها؟ ما باید نگران ازدواج جوان ها باشیم و مشکلات آن ها را حل کنیم و شرایط لازم برای ازدواج آن ها را فراهم کنیم. یعنی برای کسانی که تجربه ازدواج ندارند و به آن نیاز دارند٬ نه برای آنهایی که یک بار این تجربه را داشته اند و حالا برای انگیزه های دیگرشان می آیند و دست به ازدواج دیگر می زنند.
باید بررسی شود چرا مردها دست به ازدواج دوم می زنند٬ واقعیت امر این است که باید یک بررسی پژوهشی راجع به خانواده هایی که مردهای آن ها دست به ازدواج دوم یا ازدواج های صیغه ایی می زنند، شود. باید انگیزه های فردی این افراد مورد مطالعه قرار بگیرد. آیا این انگیزه ها با انگیزه ی الگوهای صدر اسلام مطابقت دارد؟ این مسئله بسیار مهم است زیرا در فرهنگ ما و در جامعه ما ازدواج های این چنینی برای خانواده ها ایجاد مشکل کرده است.
ما به عنوان مشاور شاهد این قضیه هستیم. ما با خانواده هایی که در آن ها همسر دوم و سوم رفته بسیار مواجه شدیم و دیدیم که جز در موارد بسیار محدود٬ هم بافت خانواده اصلی دچار مشکل شده و هم خانواده دوم. باید دید این ازدواج ها به چه قیمتی صورت می گیرد؟ به قیمت از هم پاشیدن بافت هر دو خانواده؟
دکتر عباس پور با اشاره به اینکه انگیزه اصلی ازدواج دوم مردها اغلب انگیزه های جنسی است٬ بیان کرد: در اکثر موارد مردهایی که به دنبال این ازدواج ها می روند آدم های تنوع طلبی بوده اند و هیچ انگیزه ای جز انگیزه های جنسی نداشته اند. خیلی کم اتفاق افتاده است که مردها با انگیزه های معنوی و اخلاقی در پی ازدواج دوم و سوم بروند. کسانی که از این ازدواج ها استقبال کرده اند در رفتارشان کمتر رنگ و بوی خدایی دیده شده است. آن ها از اسلام فقط داشتن زن صیغه ای را شناخته اند، در صورتی که حتی اعتقادی به احکام و واجبات دینی و عمل به آن ندارند.
این ازدواج ها پی آمد های مخربی برای خانواده ها داشته است. در چنین خانواده هایی همسر اول دیگر ادامه ی زندگی در کنار چنین مردی را دشوار می بیند. زنی که تمام سختی های زندگی را به دوش کشیده تا زندگی اش را به یک قوام و ثباتی برساند و حالا همسرش هوس تجدید فراش کرده است.
این یک نوع جفا و کم لطفی و خیانت از دید همسر به زن و زندگی است و از طرف دیگر فرزندانی که با چنین شرایطی مواجه شده اند، ضربه های شدید روحی و عاطفی خورده اند و دیگر این خانواده قوام و ثبات قبلی را ندارد و می طلبد که در شکل جدیدی قرار بگیرد که یا جدا شدن از زندگی قبلی و بی سرپرست شدن خانواده چه از دید همسر و چه از دید فرزندان است و یا تحمیل دو خانواده ها به یکدیگر است که آن هم مشکلات خاص خودش را دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بالاخره مردها باید تکلیف خودشان را از این ازدواج ها روشن کنند٬ گفت: مردها شهامت داشته باشند و بگویند برای چه به این ازدواج ها روی می آورند. کمتر دیده شده که انگیزه مردها خالص و خدایی باشد. شاید بهتر باشد این موضوع را به عنوان سئوال مطرح کنیم که انگیزه مردها از ازدواج چیست؟ خودشان بحث کنند و خودشان این انگیزه ها را مطرح کنند. از دید پژوهشی انگیزه این ازدواج ها٬ شرایط خانواده های مربوطه و عوارض ناشی از آن ها باید مورد بررسی و تبادل نظر توسط صاحب نظران قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه ما باید از علما کمک بگیریم٬ افزود: این موضوع باید در نشست هایی با حضور علما و روانشناسان و جامعه شناسان و حقوقدانان٬ مطرح شود و به چالش کشیده شود و از علما و صاحب نظران بخواهیم در این مورد مرزها را مشخص کنند و تکلیف این نوع ازدواج ها را روشن کنند.
این استاد روانشناسی با بیان اینکه ویژگی های جسمی و روانی و عاطفی مردها در بروز این رفتار موثر است گفت: شاید یکی از دلایل بروز چنین رفتاری خصوصیات و تفاوت های دو جنس در برخی ویژگی های جسمی و روانی و عاطفی باشد. برخی غرایز و انگیزه ها در مردها و برخی زن ها شدت دارد. انگیزه های جنسی در مردها قوی تر و فعال تر است و زنان در این مورد منفعل تر هستند
باید روشن شود که آیا با انگیزه های خدایی خانواده ها از این بابت لطمه خورده اند؟ ما در موارد بسیار نادر با مردانی رو به رو بوده ایم که زنان آنها مشکلاتی داشته و نمی توانسته اند زندگی شان را تامین کنند و مرد به ناچار در پی زن دوم رفته است.
خانواده یک سیستم است و باید به صورت سیستمی به آن نگاه کنیم. ممکن است بسیاری از مشکلات و در رأس آنها ازدواج صیغه ای معلول شرایط دشوار خانوادگی باشد٬ این را نمی توان منکر شد. اما همین مطلب را هم باید یک روانشناس تشخیص دهدکه فرد با توجه به زمینه های مشکل زای خانواده اش کجا و چه زمانی می تواند این رفتار را بروز دهد.
در هر صورت ما باید به دنبال فراهم کردن شرایط برای ازدواج جوان ها باشیم این منطقی تر است تا اینکه به دنبال تایید ازدواج های دوم و سوم و ازدواج های صیغه ایی افراد.
جواز صیغه و متعه در اسلام و احادیث :
مسلمانان اتفاق دارند که نکاح متعه در صدر اسلام شایع بود و صحابه در زمان رسول خدا به آن عمل میکرده اند و در کل زمان ابوبکر و در پاره ای از عهد عمر بن الخطاب نیز بوده. بعد از آن عمر آنرا نهی کرد.
میگویند یک سنی مذهب با شیعه مذهب در رابطه با متعه نزاع کردند. سنی از شیعه پرسید که به چه دلیل میگویی متعه حلال است؟ شیعه گفت: دلیل من قول عمر خطاب است که در همه جا نقل کرده اند که او گفت : ( کانتا فی زمن رسول الله و انا احرمهما ) کدام دلیل بهتر از این است که میگوید: در زمان پیغمبر بود و من آنرا حرام میکنم ؟ پس به فرموده خدا و رسول خدا حلال است و میگفته که من حرام کردم! به او باید گفت که: تو خدا و پیغمبر نیستی به تو چه ربطی دارد ؟ چرا حرام میکنی؟
احمد بن حنبل در مسند خود نقل کرده است از عمران بن حصین که او گفت: نازل شد متعه در کتاب خدا و ما عمل میکردیم به آن و تا رسول خدا بود جمیع صحابه عمل به آن میکردند و نشنیدیم که قرآن نسخ آن را کرده باشد یا رسول الله منع آن نموده باشد. تا آنکه رسول خدا از دنیا رحلت نمود.
در صحیح ترمذی ذکر شده است که: از عبدالله پسر عمر بن الخطاب پرسیدند که: نظرت راجع به متعه زنان چیست؟ گفت: البته حلال است و آن سوال کننده از اهل شام بود. گفت: پدر تو مردم را از آن نهی کرده است. عبدالله گفت: پدرم عمر نهی کرده است و رسول خدا امر فرموده. من گفته رسول را به جهت گفته پدرم ترک نخواهم کرد.
و در کتب و تواریخ و احادیث ذکر شده است که: ابن عباس و ابن مسعود و جابر بن عبدالله انصاری و ابوسعید خدری و سامه بن اکوع و مغیره بن شعبه و جمعی کثیر از اصحاب و تابعین توجهی به سخن عمر نکرده اند. و فتوی میدادند که متعه مباح و حلال است و عمل به آن هم میکردند. و میگفتند که چیزی که ما نزد رسول خدا شنیده باشیم و در حیات او ضد آن را نشنیدیم قبول داریم و از قول عمر برمی گردیم.
در تفاسیر طبری و فخر رازی و ابن حیان و الدر المنثور و ثعلبی در تفسیرش ذکر کرده اند که حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمود:
لولا نهی عمر عن المتعه ما زنی الا شقی. (2)
یعنی اگر عمر از متعه نهی نمیکرد هیچ زنائی واقع نمی شد مگر برای مردم شقی و بدبخت.
قم شهر ازدواج آسان و موقت
در قم بیشتر افراد، از عکاس های دور حرم گرفته تا مغازه دار و حتی عابران پیاده همگی برای صیغه یک نظر مشترک دارند : «بروید پیش شیخ ها.»
شیخ ها همان روحانیان و طلبه هایی هستندکه عبا و عمامه می پوشند.
حمید که در نزدیکی حرم و در قلب شهر مغازه دارد میگوید: «روزی ۲۰، ۳۰ نفری آدرس صیغه می‌گیرند. از پسرهای جوان ۱۶، ۱۷ ساله گرفته تا مردهای۴۰، ۵۰ ساله»
او میگوید: «ما هم آدرس شیخ ها را می‌دهیم. هرچی باشد آن ها در امور شرعی وارد هستند و زن‌هایی را می‌شناسند که دوست دارند صیغه شوند .»
قم به خاطر جای گرفتن حوزه های علمیه و مدرسه های دینی مختلف مثل فیضیه و حضور مراجع تقلید، مهم ترین شهر مذهبی ایران است و بیشترین تعداد روحانیون و طلبه ها در آن زندگی میکنند. با راه رفتن در خیابان های شهر می توان حضور ملموس آن ها را حس کرد.
محمود یک طلبه جوان است که ۸ سالی است در حوزه علمیه درس می خواند و درحجره زندگی می کند. او می گوید: «بعضی ازشب ها هست که بچه ها در مورد صیغه با هم حرف می‌زنند و شوخی میکنند.»
او میگوید: «طلبه ها شماره تلفن روحانیانی را دارند که زن های صیغه‌ای را می‌شناسند . این روحانیان با گرفتن هزینه مربوطه افراد علاقمند را معرفی و صیغه میکنند و صیغه نامه می‌دهند.»
محمود ادامه می‌دهد: «تا حالا کسی را صیغه نکرده ام اما دوستی دارم که سالی دو، سه نفر را صیغه میکند تا هم نیاز جنسیش برطرف شود، هم ثوابی برده باشد و هم کمک خرجی به یک زن بی‌پناه کرده باشد.»
البته روحانیان و طلبه هایی هم هستند که وقتی به آن ها برای صیغه مراجعه می‌کنید میگویند: «این ها واقعیت ندارد. بعضی از آن ها هم اظهار بی اطلاعی میکنند.و می گویند اگر دیدید به ما هم آدرس بدهید.»
به جز روحانیان، راه های دیگری هم در قم وجود دارد تا بتوان به زن هایی‌که دوست دارند با گرفتن پول زن موقت افراد بشوند رسید.
حرم و اطراف آن یکی از مهمترین مکان ها برای یافتن این زنهاست. البته به قول یکی از نگهبانان حرم باید «این کاره باشی» تا آن ها را در بین زائران تشخیص دهی .
این نگهبان میگوید: «معمولا ساعت های پنج تا هفت بعدازظهر می‌آیند و زیر رواق ها و گوشه حیاط می‌نشینند. شب های پنجشنبه هم تعداد آن ها زیاد میشود.»
در نزدیکی ورودی ۲۱ حرم، زنی روی زمین نشسته و مردی دو زانو رو به روی اوست. زن تسبیح می‌اندازد و با مرد صحبت میکند مرد از بین دفتر کوچکی که دردست دارد عکس سه در چهار و رنگی پسری را به او نشان می‌دهد.
چند لحظه بعد مرد پشت عکس شماره ای می‌نویسد و آن را هم به زن می دهد و از کنار او بلند میشود. دانه های تسبیح همچنان در دست زن پایین و بالا می‌شوند.
اکبر مردی که درکنار زن نشسته بود، میگوید: «به دنبال زنی برای صیغه می‌گردم. یک سالی است که زنم را طلاق داده ام پسر ۱۲ ساله دارم و امکان ازدواج هم ندارم.»
او میگوید: «خانم گفت خودش مریض است و نمی تواند کاری برای من بکند اما زن هایی را می‌شناسد که دوست داند صیغه بشوند. عکس و شماره من را گرفت تا به آنها بدهد.»
خانمی که اکبر با او حرف زد به نظرمی‌رسد حدود ۵۰ سال داشته باشد. به جز حرم یکی دیگر از محل های تجمع زنانی که دوست دارند صیغه شوند، قبرستان شیخان است. قبرستانی که در بین قمی ها به صیغه مشهور است.
شیخان، قبرستانی مشهور برای صیغه
شیخان قبرستانی کوچک شاید به اندازه یک زمین بسکتبال است که دور تا دور آن عکس شهدا جای گرفته و در وسط آن بسیاری از روحانیان سرشناس دفن شده اند.
که یکی از آن ها متعلق به میرزاده قمی در این قبرستان سه آرامگاه هم وجود دارد از روحانیون مشهور است.
«دور آرامگاه میرزا قمی جمع می شوند . اگر روز های وسط هفته یا پنچ شنبه بروید حضور آنها را خوب حس می کنید زن های چهل، پنجاه ساله به بالایی که ؛ دوست دارند صیغه بشوند.» این ها را علی میگوید که عبای قهوه ای و عمامه ای سفید به سردارد.
او میگوید: «این زن ها را بیشتر مردها و روحانیانی که سن و سالی از آن ها گذشته است و یا همسرانشان به سفر رفته اند صیغه میکنند.»
اما به جز حرم و شیخان برای پیدا کردن زن صیغه ای در قم راه دیگری هم وجود دارد. در شهر موسسه هایی هستند که می‌توانند به شما برای ازدواج موقت و دائم کمک کنند.
موسسه هایی مثل بنیاد ازدواج فاطمه زهرا در چهار راه سجادیه. روی ورودی این موسسه نوشته شده: «بنیاد ازدواج و خدمات فرهنگی فاطمه زهرا. ارائه مشاوره. خانواده و ازدواج. انجام تحقیقات علمی و تبلیغاتی همسریابی. ازدواج افراد مجرد. آموزش و کتابخانه . مراجعه برای عموم برادران و خواهران.»
در قم جز این موسسه ها که می‌توانند مراجعان را برای پیدا کردن همسری موقت کمک کنند، موسسه ها و دفترهایی هم هستند که می‌توانند به سوالات شرعی در زمینه های مختلف از جمله صیغه هم پاسخ دهند.
چند تا از این دفترها درحرم حضرت معصومه جای گرفته است؛ از جمله دفتری که در زیر یکی از رواق ها است و در ورودی آن نوشته شده دفترپاسخ به سوالات شرعی
روحانی ای که در یکی از این دفترها نشسته و با تلفن برای مردم استخاره می گیرد، می گوید: «صیغه، جوان ها را از گناه دور می کند و ثواب دارد. جوان ها باید به جای اینکه دوست دختر که حرام است پیدا کنند صیغه کنند تا به گناه نیفتند. نماز را هیچوقت ترک نکنند و در مجالس مذهبی شرکت کنند. با دوستانشان درمورد مسائل جنسی حرف نزنند تا بتوانند نیازهای جنسی خود را کنترل کنند.»
البته این روحانی که ریش های بلند ولی تنکی دارد یک راهنمایی هم می کند: «بهتر است جوان ها بروند پیش مادرخود گریه کنند تا برای آن ها زن بگیرند، چون به خیلی از زن هایی که صیغه می شوند نمی شود توجه کرد اینها پیش مردهای مختلفی می‌خوابند مریضی دارند. بعضی این ها اییدز (ایدز را اییدز تلفظ می کند) دارند.
البته به جز این دفترها، در شهر قم کتاب های بسیاری هم مثل کتاب «احکام ازدواج موقت و دائم» چاپ شده است که در آن ها مراجع به سوالات شرعی افراد از جمله سوالاتی در مورد صیغه جواب داده اند. سوالاتی مثل :«آیا ازدواج موقت با دختران اروپایی بدون اجازه پدر آن ها جایز است؟» «آیا فواحش را می توان صیغه کرد؟»
شهری مثل شهرهای دیگر
هیچ آمار دقیقی از میزان صیغه در ایران وجود ندارد اما آمارهایی که برخی از مرکزهای ازدواج از میزان صیغه ارائه می‌دهند و همچنین شمار مراکزی که افراد برای ازدواج موقت به آن ها مراجعه میکنند، نشان از گستردگی صیغه دارد و فرهنگ آن کم کم جا میافتد
مسئول یکی مسافرخانه ها در نزدیکی حرم میگوید: «فقط روزی دو، سه مورد و ماهی چهل، پنجاه مورد به مسافرخانه من مراجعه میکنند و ما هم طبق قانون به آن هایی که صیغه نامه دارند پذیرش می‌دهیم.»
او میگوید: «البته برخی از این افراد مشکلاتی را هم درست میکنند. بعضی وقت ها با هم دعوا میکنند و صدای دعوای آن ها بالا می‌رود »
صیغه